Lần đầu tiên nhân vật nàng Kiều từ thơ nôm lục bát bước lên sân khấu múa rối
Tại Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm 2019, với vở Thân phận nàng Kiều, Nhà hát đã đoạt nhiều giải thưởng cao như HCV cho vở diễn xuất sắc, Giải đạo diễn xuất sắc, Giải họa sĩ tạo hình xuất sắc, nhiều huy chương cho cá nhân diễn viên. Để thu hút nhiều đối tượng và tầng lớp khán giả trở lại với thói quen nghệ thuật nói chung và nghệ thuật múa rối, giá vé vào xem vở diễn tại Nhà hát Lớn sẽ được giảm chỉ còn từ 200.000 đồng đến 300.000 đồng/vé.
Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam, NSND Nguyễn Tiến Dũng, đạo diễn của vở múa rối Thân phận nàng Kiều chia sẻ: "Nhà hát lựa chọn vở Thân phận nàng Kiều biểu diễn tại Nhà hát Lớn trong chuỗi chương trình văn hóa, nghệ thuật chất lượng cao vì đây là tác phẩm mới nhất và đã được dư luận người trong nghề cũng như khán giả đánh giá cao về chất lượng. Điều đặc biệt hơn, chúng tôi muốn tri ân với đại thi hào Nguyễn Du nhân dịp kỷ niệm 200 năm ngày mất của ông. Đồng thời, chúng tôi cũng muốn khán giả Thủ đô Hà Nội tiếp cận một tác phẩm văn học kinh điển qua góc nhìn của những người làm nghệ thuật rối. Chúng tôi cũng muốn để khán giả thấy nghệ thuật múa rối không chỉ đơn thuần là múa rối nước phục vụ khách du lịch quốc tế hay là những chương trình phục vụ thiếu nhi, bằng tâm huyết với nghề chúng tôi muốn khán giả biết đến ở một góc nhìn mới mẻ đó là khi chuyển tải những tác phẩm văn học, nghệ thuật múa rối cũng không hề thua kém các loại hình nghệ thuật khác”.
Trên sân khấu múa rối đã lột tả thành công tính cách và số phận của Nàng Kiều
Trên cơ sở tác phẩm kinh điển Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du, Thân phận nàng Kiều được hai tác giả NSƯT Lê Chức và nhà văn Nguyễn Hiếu chuyển thể sang sân khấu múa rối mang đầy tính đột phá, sáng tạo và thử nghiệm mới. Lần đầu nhân vật nàng Kiều từ thơ nôm lục bát của đại thi hào Nguyễn Du được đưa lên sân khấu múa rối không những giữ được nội dung giá trị tư tưởng mà còn mang tới những giá trị mới mẻ cho nghệ thuật sân khấu múa rối nước nhà.
Với góc nhìn của một đạo diễn sân khấu rối, NSND Nguyễn Tiến Dũng đã biên tập và dàn dựng theo ngôn ngữ dàn cảnh của đạo diễn, không theo thứ tự thời gian của Truyện Kiều, mà chỉ chọn vài sự biến cao trào của cuộc đời Thúy Kiều. Từ sự vu oan giá họa của thằng bán tơ đã khiến gia đình Vương Ông lâm vào hoàn cảnh khốn cùng. Thúy Kiều phải hai lần sa chốn lầu xanh, hai lần làm thân đầy tớ, gian truân suốt 15 năm. Bằng ngôn ngữ múa rối, tưởng chừng xa cách và bị giới hạn so với nghệ thuật ngôn từ, đạo diễn đã khéo léo, tinh tế phá bỏ đi giới hạn đó mà kể cho người xem câu chuyện về nàng Kiều đầy sáng tạo. Vở diễn đã tái hiện, khắc họa tính cách từng nhân vật chính một cách khác biệt, nghệ thuật hóa bằng ngôn ngữ múa rối khiến các nhân vật trong thơ gần gũi và sắc nét hơn trên sân khấu.
Có thể nói đây là tác phẩm có nhiều sự tìm tòi đột phá mang tính thử nghiệm ở tất cả mọi yếu tố từ tạo hình, âm nhạc, biên đạo múa... Với tài tạo hình của họa sĩ Lê Đình Nguyên, những con rối có hồn, đã mang lại nhiều sắc thái trong suốt chuyện kịch. NSND Nguyễn Tiến Dũng đã đưa âm nhạc mới vào dàn dựng rối. Đó là những giai điệu day dứt vò xé đầy thương cảm về thân phận của Kiều. Những sáng tác âm nhạc của hai nhạc sĩ: Nguyễn Vĩnh Tiến và Trần Đức Minh đã để lại nhiều ấn tượng cho khán giả.
Một tác phẩm mang nhiều yếu tố thử nghiệm thành công
Việc dàn dựng sân khấu cho vở múa rối Thân phận nàng Kiều vô cùng công phu và kỳ công nên Nhà hát Múa rối Việt Nam đã mạnh dạn tự bỏ tiền ra tổ chức thêm một suất diễn liền với suất diễn được Bộ VHTTDL tài trợ về kinh phí. Giám đốc Nhà hát Múa Rối Việt Nam, NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết, lý do tổ chức thêm suất diễn là vì nhà hát mong muốn tạo cơ hội để thật nhiều khán giả được biết đến một tác phẩm hay, chất lượng cao của nghệ thuật múa rối. “Hãy đến xem Thân phận nàng Kiều để thấy được sự tâm huyết và khao khát sáng tạo mà nghệ sĩ múa rối chúng tôi muốn gửi gắm. Ngay cả những học sinh cấp 2, cấp 3 khi được tiếp cận với Truyện Kiều bằng văn bản thì nay sẽ có thêm những trải nghiệm đầy mới mẻ, sinh động với Truyện Kiều bằng sân khấu múa rối”, đạo diễn, NSND Nguyễn Tiến Dũng khẳng định.
Quả thực, mọi tình tiết, cảnh trí trong vở diễn được xử lý bằng các mảng miếng, trò diễn múa rối hấp dẫn, không gian, ánh sáng trừu tượng, huyền ảo kết hợp với âm nhạc truyền thống xen lẫn với đương đại sẽ khiến cho khán giả có những trải nghiệm, cảm xúc thật sự ấn tượng và khó quên. Thành công của vở rối Thân phận nàng Kiều đã mở ra hướng tiếp cận mới cho sân khấu múa rối, tạo dấu ấn mang tính đột phá về sáng tạo.
THÚY HIỀN
