Dựa trên tác phẩm kinh điển "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du, vở diễn "Thân phận nàng Kiều" được chuyển thể trên sân khấu múa rối mang tính đột phá, sáng tạo và thử nghiệm. Vở diễn khắc họa tính cách từng nhân vật như Thúy Kiều, Mã Giám Sinh, Tú Bà, Thúc Sinh, Từ Hải... một cách khác biệt.
Đạo diễn Nguyễn Tiến Dũng đã biên tập và dàn dựng theo ngôn ngữ dàn cảnh, mà không tuân theo thứ tự thời gian của Truyện Kiều. Trong đó, đạo diễn chọn vài sự kiện cao trào trong cuộc đời Thúy Kiều. Từ sự vu oan giá họa của thằng bán tơ đã khiến gia đình Vương Ông lâm vào hoàn cảnh khốn cùng. Thúy Kiều phải hai lần sa chốn lầu xanh, hai lần làm thân đầy tớ, gian truân suốt 15 năm.
Nàng Thúy Kiều trên sân khấu múa rối cạn
Bên cạnh những nhân vật "đinh", vở diễn còn hư cấu thêm hai nhân vật quan trọng là Nguyễn Du (nhân vật con rối Bút lông) và Đạm Tiên (hình hài Đàn tỳ bà). Đây có thể coi là thử nghiệm rất sáng của cấu trúc kịch - rối. Những lớp chuyển thật sự mang lại nhiều cảm xúc cho người xem.
Các cảnh diễn được xử lý bằng các mảng miếng, trò diễn múa rối hấp dẫn, không gian, ánh sáng trừu tượng, huyền ảo kết hợp với âm nhạc truyền thống và múa đương đại, đã khiến cho khán giả có những trải nghiệm, cảm xúc thật sự ấn tượng và khó quên. Trong đó, những giai điệu day dứt, vò xé đã khắc họa thêm cho số phận "ba chìm bảy nổi" của nàng Kiều.
Bên cạnh đó, tạo hình của con rối do họa sĩ Lê Đình Nguyên thể hiện đã góp phần tạo nên thành công của vở diễn. Đạo diễn Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ, điểm yếu lớn nhất của nghệ thuật rối là rất khó diễn thân phận, vì mặt con rối vô tri vô giác, để thể hiện khóc, cười, tâm trạng, rồi vui vẻ, sung sướng, đau khổ… thì rối không có cơ mặt. Chính vì thế, họa sĩ giỏi sẽ tạo nên hồn cốt cái mặt ấy bằng nét vẽ.
Một cảnh trong vở rối
Được tin tưởng giao nhiệm vụ tạo hình cho rối, họa sĩ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Anh đã tạo hình nhân vật Sở Khanh bằng con rối có 2 mặt, có thể lật qua lật lại bởi Sở Khanh là một thằng lừa gái nhưng mặt còn lại là thư sinh, nho nhã. Hay nhân vật Thúc Sinh cũng vậy, một kẻ si tình nhưng lại sợ vợ. Họa sĩ đã tạo hình mặt cho rối bằng việc có thể đảo chiều mặt rối từ trên xuống và ngược lại. Vào chốn lầu xanh thì nho nhã, si mê nàng Kiều nhưng về nhà lại sợ vợ (Hoạn Thư).
Bất chấp cái khó của loại hình cực kỳ khô khan như múa rối, đạo diễn Nguyễn Tiến Dũng đã thành công khi diễn tả thân phận đầy trắc trở của nàng Kiều, vốn được khắc họa bằng bút pháp tài hoa của đại thi hào Nguyễn Du.
Với nhiều thử nghiệm thành công, vở diễn "Thân phận nàng Kiều" đã đoạt giải Vàng tại Liên hoan sân khấu thể nghiệm Quốc tế năm 2019 tại Hà Nội. Tại đêm diễn tối ngày 19-6, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Ngọc Thiện đã tới dự và chúc mừng các nghệ sĩ.
Thanh Xuân - anninhthudo.vn
